Kisha e Shën Thanasit, Voskopojë

Kisha e Shën Thanasit në Voskopojë, një monument i pasur në trashëgimi kulturore, është një ndër realizimet më të rëndësishme arkitektonike të kohës në qytetin e Voskopojës, qarku i Korçës.

Kisha e Shën Thanasit u ndërtua në vitin 1721 dhe ka një pozicion thelbësor në pjesën verilindore të Voskopojës, duke u gjetur te lagjja e Akamnelit. Ajo përbën një shembull të rrallë të arkitekturës së periudhës, ndërthurur me elemente të artit dhe kulturës ortodokse.

Karakteristikat arkitektonike të kishës e bëjnë atë një objekt të veçantë dhe tërheqës. Është e tipit bazilikë trenefeshe, me një planimetri të qartë që përfshin dy kupola mbi tambur, të mbështetura nga qemerë dhe një kalotë sferike që ngrihet mbi dy pilastra dhe tetë shtylla. Permasat e nefeve janë 19 metra në gjatësi, 10.50 metra në gjerësi dhe 8 metra në lartësi, duke i dhënë një prezencë majestikisht harmonike.

Kupolat dhe nefi, të mbuluara me qemerë dhe struktura arkitektonike elegante, shpërfaqin aftësinë dhe ndërtesën e mjeshtërve të ndërtimit të kohës. Absida e kishës është e dekoruar me shtatë harqe të verbëra dhe dy të tjera anësore, një element artistik i cili shton kompleksitetin dhe bukurinë e faqes së jashtme. Dy dritaret e vogla në këtë pjesë shtojnë ndriçimin natyror të brendshëm.

Hajati i kishës është një tjetër element i veçantë, me një gjatësi prej 18.90 metra dhe një gjerësi prej 2.85 metra. Ai është përcaktuar nga gjashtë arkada të mbështetura në pesë shtylla dhe dy kapitele, duke krijuar një hapësirë elegante dhe harmonike.

Në historinë e saj, kisha e Shën Thanasit ka pësuar sfida të ndryshme, përfshirë vjedhjen e ikonave në periudhën nga viti 1990 deri në vitin 2010. Në këtë periudhë, ikonat e kishës u vodhën në pesë raste të ndryshme, duke përfshirë edhe ato të pikturuara në vitin 1724.

Sot, kisha e Shën Thanasit shërben si një qendër e rëndësishme fetare dhe kulturore për komunitetin dhe përdoret për ceremoni fetare, veçanërisht për varrezat e Voskopojës. Kjo kishë mbart një pasuri të jashtëzakonshme artistike dhe historike, duke e bërë atë një destinacion tërheqës për vizitorë dhe hulumtues të interesuar për pasurinë kulturore të Shqipërisë.