Lumi i Gashit

Lumi i Gashit ndodhet në verilindje të Alpeve Shqiptare, në Tropojë. Lumi kufizohet në veri, me Malin e Zi dhe në veri-lindje me Kosovën. Ka një sipërfaqe prej 3000 ha dhe gjatësi rreth 27 km. Lumi i Gashit është shpallur rezervë natyrore, në vitin 1996.

Lumi i Gashit është pjesë e trashëgimisë botërore të natyrës UNESCO, pikërisht për pyjet e vjetra të ahut, të cilat fshehin në brendësi edhe faunën e rrallë. Klima është mesdhetare malore, dallohet për dimrin shumë të ashpër me ngrica, reshje të shumta bore dhe verë të freskët.

Një pjesë e madhe e sipërfaqes së lumit, mbulohet me peizazhe malore të paprekura ose të përdorura rrallë mbi nivele të ndryshme të bimësisë me pyje të përbëra kryesisht nga: ahu me moshë mbi 150 vjeçare, me bredh, panjë mali, rrobull, bungë, hormoq etj.Vlerë të veçantë kanë livadhet alpinë, bjeshkët me bimësi të larmishme dhe zhvillim të bujshëm. Në këto livadhe bie në sy: boronica me frutat të shijshme. Zona është habitat për gjitarë të mëdhenj dhe të marrë në mbrojtje nga konventa. Midis tyre dallohet: ariu i murmë, rrëqebulli, ujku, dhija e egër, kaprolli, derri i egër etj. Nga shpendët veçohet: gjeli i egër dhe shqiponja e malit.

Rajoni dallohet për ujëra të shumta dhe tepër të pastra. Vlerë të veçantë kanë dy liqenet akullnajorë, Dobërdoli dhe Sylbica, të formuara në cirqe akullnajore por edhe në depozitime morenike të luginave akullnajore duke ia shumëfishuar bukurinë e peizazhit. 

Në gjithë territorin e këtij rezervati trashëgohet në breza një pasuri me simbole, legjenda, gojëdhëna, toponime nga kreshnikët, zanat dhe patriotët Mic Sokoli, Bajram Curri etj. Shumë i pasur është edhe folklori i zonës me vallen e famshme të Tropojës. Gjithashtu pa harruar edhe vlerat etnografike, ndër të cilat dallohen veshjet e grave dhe të burrave.