Ura e Bunës, Shkodër

Ura e Bunës, e njohur edhe si Ura e Vjetër e Bunës, është një ndër pamjet e veçanta dhe monumentet kulturore në afërsi të Shkodrës. Kjo urë historike ka një thellësi të pasur kulturore dhe arkitektonike, ndërtuar në vitin 1889 me fondet e qeverisë osmane. Projekti u realizua nën drejtimin e inxhinierit turk Ali Beu dhe ishte një përpjekje e përbashkët e Guvernatorit të Shkodrës, Qazim Pasha, dhe kryetarit të Bashkisë së kohës, Bektash Kazazi.

Ura ka një karakteristikë të veçantë teknike, duke përdorur këmbë çimentoje të lidhura me trarë hekuri dhe dërrasa për shtrimin e pjesës së sipërme të saj. Ndërtimi i Ures së Bunës u realizua në një periudhë kur teknologjia dhe stilistikat arkitektonike ishin në ndryshim, dhe ky ndërtime e përfaqëson mirë këtë epokë.

Me origjinë nga një periudhë e vështirë për këtë rajon, ura ka pasuar një histori të pasur. Në fillim, hapja dhe mbyllja e urës kishin një funksion mbrojtës ndaj rrezikut malazez. Mekanizmi për hapjen dhe mbylljen e urës ishte i ndërtuar në mënyrë manuale. Me kalimin e kohës, funksioni i urës ndryshoi, duke u përdorur më vonë për lëvizjen e varkave nga lumi Buna në liqenin e Shkodrës dhe anasjelltas.

Ka disa versione dhe interpretime të ndryshme rreth projektimit dhe ndërtimit të urës. Një version përmend se ura u projektua nga Firma Gridl me qendër Seemering, në krye me inxhinierin Ignaz Gridl, dhe ndërtimi u krye nga firma austriake P.e M. në stilin e kohës. Kjo tregon për një ndikim të jashtëm në krijimin e kësaj strukture, duke përdorur teknologjinë dhe njohuritë e inxhinierisë austrougare të kohës.

Ura e vjetër e Bunës është shpallur monument kulture i kategorisë së II, një titull i merituar për vlerat historike dhe arkitektonike që paraqet. Në vitin 2011, me ndërtimin e Urës së Re të Bunës, ura e vjetër lejohet tashmë për përdorim vetëm nga këmbësorët, duke ruajtur kështu karakterin e saj historik dhe duke e bërë atë një destinacion të rëndësishëm turistik në zonën e Shkodrës.