Objekte Kulti

Shpella e Shën Vlashit

Vlerësime 0

Shpella e Shën Vlashit në afërsi të kishës së Shna Ndout në Sebaste (Laç) të Kurbinit është një vend i shenjtë dhe i lidhur ngushtë me historinë dhe kultin e Shën Vlashit, një martir i krishterë i njohur për aktin e tij të sakrificës.

Në relacionin e vitit 1641, Ipeshkëvi Mark Skura ka shënuar ekzistencën e kësaj shpelle duke thënë: "Atje gjendet shpella e Shën Vlashit martir, i cili qe kapur nga disa burra që thirreshin 'agrikola', tri milje larg qytezës së Sebastës.’’ Ky testimoni vërteton vazhdimësinë e kultit të Shën Vlashit në këtë zonë që nga koha e mesjetës.

Kulti i Shën Vlashit ka pasuar një përhapje të gjerë në Shqipërinë e Epërme, duke u bërë pjesë e trashëgimisë kulturore dhe fetare të vendit. Studimi i shtjefen Gjeçovit, "Sebaste n'Armëni apo n'Arbni," sjell një ndriçim të traditave dhe historisë së martirizimit të Shën Vlashit në këtë krahinë, duke sjellë shqyrtime dhe interpretime të ndryshëm rreth kësaj teme.

Në krahinën e Mirditës, kishat e kushtuara Shën Vlashit kanë shërbyer si qendra të kultit dhe adhurimit. Disa prej tyre janë:

Shën Vlashi në Malaj, e njohur si "kisha e Madhe e Kthellës," e përmendur nga relatorët e shekullit XVII. Kjo kishë mendohet të jetë e hershme dhe ka mbajtur një rol të rëndësishëm në jetën fetare të kësaj zone.

Shën Vlashi i Sollomunit (Manati), e cila përmendet që në vitin 1407. Kjo tregon se kultin e Shën Vlashit ka pasuar për shumë kohë në këtë krahinë.

Në zonën e Oroshit, relatorët e shekullit XVII përmendin një kishë të dedikuar Shën Vlashit, theksuar si një tjetër shenjë e përhapjes së kultit në këtë rajon.

Fotografia e hershme tregon se Shpella e Shën Vlashit në Laç ka qenë e pikturuar me afreske, një vlerë artistike dhe kulturore e cila, fatkeqësisht, është dëmtuar pas vitit 1967. Kjo periudhë është e njohur për ndërhyrjet dhe shkatërrimet e monumenteve fetare dhe kulturore, por vlerat historike dhe kulturore të këtij vendi ende mbeten, duke bërë të nevojshme mbrojtjen dhe restaurimin e tyre për të ruajtur trashëgiminë e pasur të Shqipërisë.