Kulla e Sahatit, Elbasan

Kulla e Sahatit në Elbasan është një monument i rëndësishëm i trashëgimisë kulturore, i njohur për arkitekturën e tij karakteristike dhe historinë e pasur. Ndërtuar në vitin 1899, kjo kullë shërbeu si një nga elementët më domethënës të peizazhit urban të qytetit të Elbasanit. Me origjinë të pasuar në shekullin XVII, kjo strukturë ka një rol të rëndësishëm në portretin historik të qytetit.

Fortifikimi i kësaj kulle përfshin një kreshtë shkëmbore në majë, e cila është përfshirë nga një rreth shtrirjeje me drejtim veri-jug. Ndërsa pjesa e mëvonshme e fortifikimit daton në periudhën e shekujve IV-VI, teknika e ndërtimit dhe planimetria ruajnë ndikime të fazës protourbane ilire. Përveç ndikimeve historike, Kulla e Sahatit është një dëshmi e krijimtarisë së komunitetit të Elbasanit në përpjekjen e tyre për të ndërtuar dhe ruajtur një element arkitektonik me vlera kulturore.

Planimetria e kullës është katrore, me dimensione 4,05 x 4,09 metra dhe një lartësi prej 19,5 metra. Trashësia e mureve është rreth 1 metër. Ndërtimi i pjesës së poshtme përdor gurë gëlqerorë, ndërsa pjesa e lartë vazhdon me tulla duke ruajtur detaje të gdhendura në gurë në qoshet. Porta jugore, pika hyrëse e kullës, është e dekoruar me simbole të gdhendura në reliev.

Për të hyrë në kullë, shfrytëzohet një shkallë prej druri, duke sjellë një atmosferë autentike dhe historike për vizitorët. Këmbana e kullës mendohet të jetë e një kishe, duke shtuar një dimension të veçantë kulturor në strukturë. Historia e ndërtimit të kullës është shprehur në gdhendje mbi harkun e portës jugore, duke treguar edhe viti i ndërtimit të saj.

Gjatë periudhës para Luftës së Parë Botërore, këmbana e kullës ishte e njohur për zërin e saj që dëgjohej deri në 5-6 km larg. Megjithatë, gjatë Luftërave Ballkanike, këmbanën e kullës së sahatit e ndërruan ushtria serbe. Përveç historisë dhe arkitekturës së jashtme, kulla ka pasur një ndikim të rëndësishëm në jetën komunitare, duke shërbyer si një pikë referimi dhe simbol i qytetit të Elbasanit.