Kisha e Shën Mërisë në Bënjë

Kisha e Shën Mërisë në Bënjë, Përmet, është një monument i rëndësishëm i trashëgimisë kulturore në Shqipëri, i cili ka një histori të gjatë dhe një arkitekturë të veçantë. Ky monument është kategorizuar si një objekt arkitekture, dhe është miratuar me numrin 68/7 më 30 maj 1970.

Kisha nisi ndërtimin në vitin 1789 dhe u përfundua plotësisht në vitin 1891, duke kaluar nëpër një periudhë të gjatë ndërtimi. Megjithatë, në vitin 1967, gjatë periudhës së diktaturës në Shqipëri, kisha u mbyll, por u rihap në vitin 1991 pas rënies së regjimit komunist. Restaurimi i fundit i kishës ka ndodhur në vitin 2017, duke i dhënë një pamje të përkryer dhe duke ruajtur vlerat historike dhe arkitektonike.

Naosi i kishës përbëhet nga katër kollona që lidhen me njëra-tjetrën me harqe dhe qemer. Kupola cilindrike e kishës ngrihet në qendër dhe është e përbërë nga katër dritare të ngushta. Faqet anësore veriore dhe jugore të naosit janë ndërtuar nga nefe cilindrike me drejtim nga lindja në perëndim. Naosi ndriçohet nga katër dritare të medha në faqet veriore dhe jugore.

Ambienti i altarit ndodhet në pjesën e përparme të naosit dhe është ndarë nga ky i fundit përmes ikonostasit, një element të punuar me gdhendje në dru arre. Pas naosit, vjen apsida e kishës, e cila ka formë gjysmë rrethore.

Këmbanorja e kishës është një strukturë e veçantë me dy hapësira të mbuluara me harqe dhe kolona në mes, e vendosur në faqen ballore të hyrjes për në kishë. Ky monument jo vetëm që ka një vlerë të rëndësishme historike dhe kulturore, por gjithashtu shquhet për arkitekturën e tij unike dhe detajet e zbukurimit të brendshëm.