Kisha e Shën Mëris Vllahernës

Kisha e Shën Mëris Vllahernës në Berat është një monument i rëndësishëm i arkitekturës mesjetare në Shqipëri dhe një ndër objektet më të rëndësishme historike në qytetin e Beratit. E vendosur në lagjen Kala, në anën perëndimore të qytetit, kjo kishë shquhet për vjetërsinë dhe karakteristikat e saj arkitekturore.

Emri "Shën Mëri Vllahernës" është një referencë e qartë për influencën e thellë të Perandorisë Bizantine mbi kulturën dhe arkitekturën e kishave ortodokse në zonën e Shqipërisë. Mungesa e kishave të tjera me emrin e "Shën Mëri Vllaherna" në Shqipëri sugjeron se emri mund të ketë qenë i huazuar nga qyteti i Kostandinopojës, duke treguar për lidhje të hershme kulturore dhe fetare me qytetin e madh bizantin.

Naosi është mbështetur nga katër mbështetje të brendshme, duke pasur katër mbështetje për sistemin e kupolës së tij. Struktura e kishës përfshin dy pilastra të rëndësishëm lindorë, pjesë të altarit, të cilat janë ruajtur në gjendjen e tyre origjinale.

Muri lindor i kishës përmban një absidë trifaqëshe dhe dritare të shumta me formë frontoni në muret veriore dhe jugore. Dritaret e ngushta ndriçojnë dy mjediset anësore të kishës dhe mbulohen me qemerin e krahut të kryqit, duke krijuar një ambient të veçantë dhe një atmosferë të ndriçuar. Muret lindore përfundojnë në formë dhëmbësharre, duke i dhënë kishës një pamje të përfunduar dhe harmonike.

Në planin arkitektonik, kisha përmban elemente të shkëlqyera të artit dhe arkitekturës mesjetare. Nikja e krahut të kryqit është një ndër elementët më të vecanta, e përfshirë brenda një harku tulle dhe mbuluar me harqe të shkallëzuara dhe tulla zig-zag.

Përveç karakteristikave arkitektonike, kisha e Shën Mëri Vllahernës është gjithashtu një monument i rëndësishëm kulturor dhe fetar në Shqipëri, duke ofruar një dëshmi të trashëgimisë së hershme të këtij vendi.