Parku Arkeologjik i Butrintit

Butrinti, i vendosur në jug të Shqipërisë rreth 20 km nga qyteti modern i Sarandës, ka një atmosferë të veçantë të krijuar nga një ndërthurje e arkeologjisë, monumenteve dhe natyrës në Mesdheut. Ai u hap per publikun në vitin 1950.

Ky vend është një mikrokozmos i historisë mesdhetare, me pushtim që daton nga 50 000 para Krishtit, në dëshmitë e saj më të hershme, deri në shekullin e 19-të pas Krishtit. Nga viti 800 para erës sonë deri në ardhjen e romakëve, Butrinti u ndikua nga kultura greke, duke mbajtur elementë të një "polisi" dhe duke u vendosur nga fiset kaoniane. Në vitin 44 pes Butrinti u bë një koloni romake dhe u zgjerua në mënyrë të konsiderueshme në kënetat e rikuperuara, kryesisht në jug, përgjatë Kanalit të Vivarit, ku u ndërtua një ujësjellës. Në shekullin e V pas Krishtit, Butrinti u bë qendër peshkopale; ishte fortifikuar dhe u ndërtuan struktura të konsiderueshme të hershme të krishtera. Pas një periudhe braktisjeje, Butrinti u rindërtua nën kontrollin bizantin në shek. Butrinti dhe territori i tij ranë nën kontrollin e Anzhuinës dhe më pas të Venedikut në shekullin e 14-të. Sulmet e shumta nga despotët e Epirit dhe më pas nga osmanët çuan në forcimin dhe shtrirjen e veprave mbrojtëse të Butrintit. Në fillim të shekullit XIX sistemit mbrojtës të Butrintit iu shtua një kala e re në grykëderdhjen e Kanalit të Vivarit. Ajo u ndërtua nga Ali Pasha, një sundimtar osman shqiptar që kontrolloi Butrintin dhe zonën deri në braktisjen përfundimtare të tij.

Në vitin 1992 Butrinti u pranua si vendbanimi i parë arkeologjik i Republikës së Shqipërisë në listën e Trashëgimisë Botërore të UNESCO-s. Për shkak të trazirave civile të vitit 1997, Komiteti i Trashëgimisë Botërore në dhjetor të këtij viti përfshiu Butrintin në Listën e Trashëgimisë Botërore në Rrezik.